Δεν υπάρχουν πολλά περιοδικά στην τρέχουσα αγορά που να δίνουν αυτή την ποιότητα και ποσότητα μουσικής και αυτό είναι κάτι που, εμένα προσωπικά, με κάνει ιδιαίτερα χαρούμενο κάθε φορά.
Γιώργος Χαρωνίτης
"Radio Edits" - Jan Garbarek Group (Ιούλιος 1994 τεύχος Νο16 και το περιοδικό jazz & Tzaz προσφέρει το πρώτο του CD που μετά από κάποια τεύχη αυτή η προσφορά θα μονιμοποιηθεί).
Περιεχόμενα:
1. Twelve Moons Part One
2. Huhai
3. Brother Wind March
TI NOHMA έχει ένα τζαζ περιοδικό στην Ελλάδα στη δεκαετία του '90;
Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό. Τον Απρίλιο του 1993, οπότε και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα περίπτερα το «Jazz & Τζαζ» (με την ανεξάρτητη εκδοτική υπογραφή των Γιώργου Χαρωνίτη, Γιούλης Μαρτίνη και Στέφανου Σαμακά), το status της τζαζ στην Ελλάδα δεν έχαιρε ιδιαίτερης υγείας. Μπορεί η ελεύθερη ραδιοφωνία να επέτρεψε τη δημιουργία ενός σταθμού (του Jazz FM), που μετέδιδε αποκλειστικά και επί 24ώρου βάσεως τη σημαντικότερη (μαζί με το σινεμά) μορφή τέχνης του 20ού αιώνα, το κοινό όμως δεν έμοιαζε ιδιαίτερα πρόθυμο να ακολουθήσει. Ο σταθμός μετά βίας έπιανε ακροαματικότητα το 2,5%, ενώ οι πωλήσεις τζαζ δίσκων σχεδόν αποθάρρυναν τις εταιρείες και τα δισκοπωλεία που εισήγαγαν το είδος. Οσο για τη συναυλιακή κίνηση, ήταν ακόμη πιο πεσμένη. Η δυνατότητα να ακούσει κανείς ζωντανή τζαζ στην Αθήνα, περιοριζόταν ανάμεσα στα δύο-τρία κλαμπ που φιλοξενούσαν Eλληνες μουσικούς, ενώ το Half Note δεν είχε κάνει ακόμη το άνοιγμα στους καλλιτέχνες του εξωτερικού. Αλλά ακόμη και η ίδια η μουσική δημιουργία δεν άφηνε πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Οι μεγάλοι δημιουργοί της τζαζ απεβίωναν ο ένας μετά τον άλλον και η νέα γενιά έμοιαζε απλώς επαρκής, περιορισμένη στην αναπαραγωγή των κλασικών προτύπων. Ναι, στις αρχές της δεκαετίας του '90, η τζαζ έμοιαζε ένα είδος που απευθυνόταν σε έναν μοναχικό, μικρό πυρήνα φανατικών, καταδικασμένων να ζουν μελαγχολικοί σε έναν κόσμο φτιαγμένο με τα υλικά μιας ποπ τσιχλόφουσκας. Τότε, τι νόημα έχει η δημιουργία ενός τζαζ περιοδικού στην Ελλάδα των ελληνάδικων και της τσιφτετελοπόπ, της ιδιωτικής τηλεόρασης και του lifestyle;
Nησίδα σωτηρίας
Ισως αυτό ακριβώς να ήταν το νόημα. Ισως τότε, σε μια εποχή που το καλό γούστο βρισκόταν για μια ακόμη φορά σε κίνδυνο να πνιγεί μέσα στον θόρυβο, να ήταν περισσότερο από ποτέ σημαντική η ύπαρξη ενός περιοδικού-πυρήνα, που θα λειτουργούσε ως νησίδα σωτηρίας από την περιρρέουσα κακογουστιά. Δεν ήταν βέβαια η πρώτη φορά που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα τζαζ περιοδικό. Προϋπήρξε στα τέλη της δεκαετίας του '70 το «Τζαζ», αλλά τότε, στη μεταπολίτευση, το κλίμα ήταν ευνοϊκό για πνευματικές, αισθητικές, πολιτικές και πολιτιστικές αναζητήσεις. Δύο τουλάχιστον από τους στυλοβάτες εκείνης της έκδοσης παίζουν ενεργό ρόλο και στο «Jazz & Τζαζ» - ο συνθέτης και συγγραφέας Σάκης Παπαδημητρίου (μια από τις δημιουργικότερες προσωπικότητες της τζαζ στην Ελλάδα) και ο γραφίστας Δημήτρης Αρβανίτης, που είναι με διαφορά ο σημαντικότερος καλλιτέχνης στον χώρο των γραφικών τεχνών της χώρας μας, ο άνθρωπος που έχει υπογράψει άπειρα εξώφυλλα δίσκων, υποδειγματικές αφίσες και δεκάδες περιοδικά - τα εξώφυλλά του για το «Jazz & Τζαζ» μετατρέπουν κάθε μήνα τα περίπτερα σε γκαλερί σύγχρονης τέχνης.
Mουσική και καταστάσεις
Η ελληνική σκηνή
Και η ελληνική σκηνή; Αυτή είναι πάντα ένα μεγάλο κομμάτι του περιοδικού, τηρουμένων ασφαλώς των αναλογιών। Μακριά από στείρους και ανούσιους προστατευτισμούς, το περιοδικό στήριξε και στηρίζει τους μουσικούς που επενδύουν με δημιουργικότητα και έμπνευση στη τζαζ, χτίζοντας μια σκηνή ίσως φιλάσθενη, σίγουρα όμως αφοσιωμένη. Πολλά από τα CD που συνοδεύουν το περιοδικό είναι αφιερωμένα στους Eλληνες μουσικούς, και τις δισκογραφικές προσπάθειες εταιρειών όπως η Lyra και η ano Kato (τ. 56 «ano Kato Jazz», τ. 61 «Η Τζαζ της Lyra/ Η Lyra της Τζαζ», τ. 76 «Jazz & Παράδοση»), ενώ τόσο το τεύχος 100 («Stories») όσο και το επετειακό των δέκα χρόνων (τ. 121, «10 Jazz&Τζαζ favorites») συνοδεύονταν από μοναδικές συλλογές (εμμονές του Γιώργου Χαρωνίτη) που παρουσίαζαν ένα μωσαϊκό των σημαντικότερων ίσως δημιουργικών δυνάμεων της Ελλάδας, από τον πρωτεργάτη του τζαζ πιάνου Μανώλη Μικέλη και τον Κυριάκο Σφέτσα, (που παρουσίασε στο Χωρίς Σύνορα το πρώτο τζαζ έργο για big band, με αναφορές στην ελληνική παράδοση), μέχρι την Ελένη Καραΐνδρου, τη Λητώ Βογιατζόγλου, τον Γιώργο Κοντραφούρη, τον Φλώρο Φλωρίδη, τους Homan Tooch, τους Mode Plagal και τους Χειμερινούς Κολυμβητές. Η προσφορά του περιοδικού στην ελληνική αντίληψη για την τζαζ συνοψίζεται πάντως σε τρία σπέσιαλ CD, που είναι και οι σημαντικότερες εκδόσεις του μέχρι σήμερα. Το «Τραγούδι της Λούλου» είναι η μουσική που συνέθεσε ο Σάκης Παπαδημητρίου κι ερμήνευσε με τη Γεωργία Συλλαίου, ως soondtrack του ομώνυμου βωβού κινηματογραφικού αριστουργήματος του G. W. Pabst, ενώ τo τ. 67 ήταν αφιερωμένο στον μεγάλο Eλληνοϊταλό ογκόλιθο του ευρωπαϊκού τζαζ-ροκ Demetrio Stratos, έναν αδικοχαμένο δημιουργό άγνωστο στην Ελλάδα, που θεωρείται κεφάλαιο της ιταλικής μουσικής. Τελευταίο, αλλά όχι έσχατο, το CD που συνόδευε το τ. 120, με την ηχογράφηση του Ionian Jazz Ensemble, του συνόλου τζαζ του Tμήματος Mουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, ηχογράφηση που καταγράφει το παρόν -και κάτι από το μέλλον, ίσως- της τζαζ στην Ελλάδα, μέσα από τη γεμάτη πάθος πρωτότυπη ερμηνεία μιας ομάδας νέων μουσικών.
Δεκατέσσερα χρόνια μετά το πρώτο τεύχος του «Jazz & Τζαζ», τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα για την τζαζ παγκοσμίως. Ολο και περισσότεροι μουσικοί δανείζονται από την παράδοση, την ιστορία, την αισθητική της τζαζ για να δημιουργήσουν νέα έργα, η ρυθμολογία του είδους έχει περάσει και στη σύγχρονη χορευτική μουσική, τα κλαμπ ανά τον κόσμο είναι πάντα γεμάτα, και στην Ελλάδα, ένα περιοδικό -πυρήνας της τζαζ- καταφέρνει να επιβιώσει, αφήνοντας πίσω του τα περισσότερα μουσικά περιοδικά της χώρας, καταφέρνοντας να αποτελέσει την πιο περίτρανη εκδίκηση του καλού γούστου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου